დღის შუქი როგორც ბუნებრივი „ვაქცინა“: როგორ აძლიერებს მზე ჩვენს იმუნიტეტს?

- ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე,


საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი


sheniekimi.ge | ოფიციალური სამედიცინო საინფორმაციო პლატფორმა

ახალმა კვლევამ, რომელიც ჟურნალ Science Immunology-ში გამოქვეყნდა, აჩვენა, რომ დღის შუქი პირდაპირ აძლიერებს ჩვენს იმუნურ სისტემას. კერძოდ, სისხლის იმუნური უჯრედები – ნეიტროფილები – უფრო ეფექტურად ანადგურებენ ბაქტერიებს დღის საათებში, ვიდრე ღამით.

კვლევა ჩატარდა გამჭვირვალე ზებრათევზებზე, რაც მეცნიერებს საშუალებას აძლევდა რეალურ დროში დაეთვალიერებინათ იმუნური რეაქცია შუქსა და ბნელში. აღმოჩნდა, რომ დღის შუქზე ნეიტროფილები ბევრად უფრო ძლიერად რეაგირებენ ბაქტერიებზე – ეს უჯრედები ფაქტობრივად “გაიღვიძებენ” მზის სინათლეზე.

მიზეზი? ჩვენს იმუნურ უჯრედებს აქვთ საკუთარი შიდა ბიოლოგიური საათი – ცირკადული რითმი. ის წყვეტს, როდის უნდა გააქტიურდნენ. დღის განმავლობაში, როცა ინფექციების შანსი მეტია, ნეიტროფილები მაქსიმალურად მომზადებულები არიან ბაქტერიებთან საბრძოლველად.

 რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?

• დღის შუქზე ყოფნა პირდაპირ აძლიერებს თქვენს იმუნიტეტს – ეს ფაქტია


• ღამის ცვლაში მომუშავეებს, რომლებსაც დღის შუქი ნაკლებად ეხებათ, ხშირად სუსტი იმუნური რეაქცია აქვთ


• გაუფრთხილებლოდ მოპყრობა ბიორიტმებისადმი (მაგ. შრომა ღამით, შუქის ნაკლებობა) იწვევს ქრონიკულ ანთებებსა და ინფექციების რისკის ზრდას


• დღეისათვის უკვე საუბარია იმუნური თერაპიის ახალ მიდგომაზე — სადაც მკურნალობა სინათლის რიტმთან იქნება მორგებული (chronotherapy)

 გლობალური კვლევებიდან ვიცით:

• იმუნური უჯრედების აქტივობა დღე-ღამის მიხედვით იცვლება — დილიდან შუადღემდე მათი ეფექტურობა ყველაზე მაღალია


• ღამის ცვლაში მომუშავე ადამიანებში ინფექციური დაავადებების რისკი 25–40%-ით მაღალია


• არასაკმარისი დღის შუქი (და შესაბამისად ვიტამინი D-ის ნაკლებობა) ასოცირდება არა მხოლოდ სუსტი იმუნიტეტით, არამედ დეპრესიითა და კოგნიტური დაქვეითებითაც

 როგორ დავიცვათ თავი?

ეცადეთ ყოველდღე იყოთ მზის შუქზე მინიმუმ 20–30 წუთი


-  დილის საათებში (8–14 საათამდე) მეტი დრო გაატარეთ გარეთ


-  თუ მუშაობთ ღამით — კომპენსირეთ დღის შუქის დეფიციტი სპეციალური „daylight“ ნათურებით


-  ნუ უგულებელყოფთ ცირკადულ ბიორიტმს — ის პირდაპირ მოქმედებს თქვენს ჯანმრთელობაზე

 პროფესორის კომენტარი:

„დროა, დღის შუქი ვაღიაროთ არა მხოლოდ კარგ განწყობასთან, არამედ ძლიერ იმუნიტეტთან დაკავშირებულ ფუნდამენტურ ფაქტორად. დღის შუქი — ეს არის უფასო, ხელმისაწვდომი და უნივერსალური გზა ჯანმრთელობის გასაუმჯობესებლად. იმუნიტეტი უნდა იყოს მობილიზებული იმ დროს, როცა ყველაზე დიდი რისკია — ანუ დღისით. მეცნიერება ამას უკვე ადასტურებს.“

 წყაროები:


1. Lucia Yi Du et al. A light-regulated circadian timer optimizes neutrophil bactericidal activity to boost daytime immunity. Science Immunology, 2025


2. ScienceNews: Sunlight powers up your immune cells.


3. Frontiers in Immunology: Chronobiology of the Immune System, 2024


4. https://www.science.org/doi/10.1126/sciimmunol.adj1832

 ავტორის ბიოგრაფია:


პროფესორი გიორგი ფხაკაძე — გლობალური ჯანდაცვის დამოუკიდებელი ექსპერტი და საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი. თანამშრომლობს WHO-სთან, UN-ის სააგენტოებთან და საერთაშორისო უნივერსიტეტებთან. მის ძირითად კვლევით ინტერესშია ინფექციური დაავადებების პრევენცია და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინოვაციები.

#drpkhakadze #sheniekimi #გიორგიფხაკაძე #აქხარისხია #შენიექიმი #მზისშუქი #იმუნიტეტი #ჯანმრთელობამზისქვეშ #chronobiology #scienceimmunology Giorgi Pkhakadze SheniEkimi.ge • შენი ექიმი SheniAmbebi.ge • შენი ამბები SheniMedicina.ge • შენი მედიცინა

გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!


მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.


iPhone: https://apps.apple.com/app/sheniekimi/id6746522706


Android: https://play.google.com/store/apps/details…


Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi

შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.


#შენიექიმი #sheniekimi #


გიორგიფხაკაძე #ჯანმრთელობა #აქხარისხია #drpkhakadze https://sheniekimi.ge/2025/06/26/%e1%83%90%e1%83%ae%e1%83%90%e1%83%9a%e1%83%98-%e1%83%99%e1%83%95%e1%83%9a%e1%83%94%e1%83%95%e1%83%90-%e1%83%a1%e1%83%98%e1%83%a1%e1%83%ae%e1%83%9a%e1%83%98%e1%83%a1-%e1%83%98%e1%83%9b%e1%83%a3/