ტონზილექტომია და პოსტოპერაციული სისხლდენა: რა უნდა იცოდეთ გლანდების ამოკვეთის შემდეგ


გლანდების ამოკვეთა ანუ ტონზილექტომია მსოფლიოს მასშტაბით ერთ-ერთი ყველაზე ხშირი ქირურგიული ოპერაციაა, რომელიც ძირითადად ბავშვებში ტარდება. მიუხედავად იმისა, რომ პროცედურა ჩვეულებრივ მარტივად მიმდინარეობს, პოსტოპერაციული სისხლდენა ტონზილექტომიის შემდეგ (Post-Tonsillectomy Hemorrhage – PTH) რჩება ყველაზე საშიშ გართულებად.


ტრაგიკული შემთხვევები, როგორიცაა იმერეთში მომხდარი 4 წლის ბავშვის გარდაცვალება, კიდევ ერთხელ აჩვენებს, რამდენად აუცილებელია პაციენტისა და მშობლის ინფორმირებულობა ოპერაციის შემდგომი რისკებისა და პრევენციის წესების შესახებ.

რა არის პოსტტონზილექტომიური სისხლდენა?


პოსტოპერაციული სისხლდენა არის სისხლის დაკარგვა გლანდების ამოკვეთის ადგილზე, რომელიც ვითარდება ოპერაციის დასრულების შემდეგ. მისი სიხშირე მერყეობს 1%–დან 5%-მდე ბავშვებში, ზოგიერთ კვლევაში კი — 15%-მდე ზოგად პოპულაციაში.

სისხლდენის ტიპები და განვითარების დრო

პირველადი სისხლდენა — ჩნდება ოპერაციიდან 24 საათის განმავლობაში, ძირითადად საავადმყოფოში ყოფნის პერიოდში.

მეორეული სისხლდენა — ვითარდება 1-დან 14 დღემდე, ყველაზე ხშირად მე-6–მე-10 დღეს, როცა პოსტოპერაციული ნადები (ფუფხი) იწყებს მოშორებას. ეს ეტაპი ყველაზე საშიშია და განსაკუთრებულ ყურადღებას მოითხოვს.

პოსტოპერაციული სისხლდენის მიზეზები

ნადების ნაადრევი მოშორება: ყველაზე ხშირი გამომწვევი ფაქტორი.

ინფექცია: იწვევს ანთებას და ფუფხის დაშლას.

ქირურგიული ტექნიკა: გამოყენებულ მეთოდზე (ელექტროკოაგულაცია, ცივი დანა, კობლაცია) შეიძლება ნაწილობრივ იყოს დამოკიდებული სისხლდენის რისკი.

ქრონიკული ტონზილიტი: ოპერაცია ხშირი ანთების ფონზე ზრდის გართულების ალბათობას.

ასაკი: მოზრდილებში და უფროსი ასაკის ბავშვებში სისხლდენის რისკი უფრო მაღალია.

არასწორი პოსტოპერაციული მოვლა: ცხელი ან მყარი საკვების მიღება, ფიზიკური აქტივობა, არასათანადო ტკივილგამაყუჩებლების გამოყენება.

სისხლის შედედების დარღვევა: იშვიათი, მაგრამ სერიოზული ფაქტორი, რომლის შეფასებაც ოპერაციამდე აუცილებელია.

რატომ არის პოსტოპერაციული სისხლდენა საშიში?


პოსტტონზილექტომიური სისხლდენა ბავშვებში შეიძლება სწრაფად გადაიზარდოს სიცოცხლისთვის საფრთხისშემცველ მდგომარეობაში, რადგან:

სისხლის დიდი რაოდენობით დაკარგვამ შეიძლება გამოიწვიოს ჰიპოვოლემიური შოკი.

სისხლის კოლტებმა შეიძლება დაბლოკოს სასუნთქი გზები და გამოიწვიოს დახრჩობა.

ხშირ შემთხვევაში ბავშვები სისხლს ყლაპავენ, რის გამოც გარე ნიშნები დაგვიანებით ვლინდება.

როგორ ავიცილოთ თავიდან პოსტოპერაციული გართულებები


🧊 1. სწორი დიეტა და კვება

პირველ 10–14 დღეში მიეცით მხოლოდ ცივი და რბილი საკვები – იოგურტი, ნაყინი, გაციებული წვნიანი.

მოერიდეთ ცხარე, მყარე ან მჟავე პროდუქტებს.

არ მიიღოთ ცხელი სითხეები – სიცხე აფართოებს სისხლძარღვებს და ზრდის სისხლდენის რისკს.

🛌 2. ფიზიკური რეჟიმი

სრული დასვენება პირველ კვირაში.

თავი ოდნავ აწეულ მდგომარეობაში დაიძინეთ, რათა შემცირდეს შეშუპება და სისხლდენის ალბათობა.

💊 3. ტკივილის კონტროლი

მიიღეთ მხოლოდ ექიმის მიერ დანიშნული პრეპარატები.

არ გამოიყენოთ ასპირინი და არასტეროიდული პრეპარატები თვითნებურად — ისინი აფერხებენ სისხლის შედედებას.

🚨 4. მონიტორინგი


გაფრთხილების ნიშნებია:

ხშირი ყლაპვა (შეიძლება მიანიშნებდეს სისხლის ყლაპვაზე),

სისხლის ამოღებინება,

სისხლის გამოჩენა ყელში.

როგორ მოვიქცეთ სისხლდენისას

დაუყოვნებლივ გამოიძახეთ სასწრაფო დახმარება.

ბავშვს სთხოვეთ არ გადაყლაპოს სისხლი, არამედ გადმოაფურთხოს.

მიეცით ყინული ან ცივი წყლის ყლუპები.

არ სცადოთ სისხლდენის შეჩერება სახლში – მიმართეთ ექიმს.

კლინიკაში სისხლდენა შეიძლება შეჩერდეს ადგილობრივი ტამპონადით, სისხლძარღვების მოჭერით ან ელექტროკოაგულაციით. საჭიროების შემთხვევაში ტარდება სისხლის გადასხმა.

პროგნოზი


თუ პაციენტი დროულად მივა კლინიკაში და მიიღებს შესაბამის დახმარებას, პოსტოპერაციული სისხლდენა წარმატებით კონტროლდება და სრული გამოჯანმრთელება შესაძლებელია.თუმცა ნებისმიერი დაგვიანება შეიძლება იყოს ფატალური, ამიტომ აუცილებელია ყურადღება, ინფორმირებულობა და ექიმის რეკომენდაციების დაცვა.

4 წლის თომა კუბლაშვილი გლანდების ოპერაციის გაკეთების შემდეგ გარდაიცვალა.

არსებული ინფორმაციით, ოპერაციის შემდეგ სახლში გამოწერილი ბავშვი დედამ ისევ საავადმყოფოში წაიყვანა, სადაც გარდაიცვალა.

ოპე­რა­ცი­ის შემ­დეგ ბავ­შვი სახ­ლში გა­მო­წე­რეს, რის შემ­დე­გაც მდგო­მა­რე­ო­ბა გარ­თულ­და.

გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!


მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.

iPhone: https://apps.apple.com/fr/app/sheni/id6746877342?l=en-GB

Android: https://play.google.com/store/apps/details…

Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi

შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.

#შენიექიმი #sheniekimi #


გიორგიფხაკაძე #ჯანმრთელობა #აქხარისხია #drpkhakadze https://sheniekimi.ge/2025/10/27/%e1%83%a2%e1%83%9d%e1%83%9c%e1%83%96%e1%83%98%e1%83%9a%e1%83%94%e1%83%a5%e1%83%a2%e1%83%9d%e1%83%9b%e1%83%98%e1%83%90-%e1%83%93%e1%83%90-%e1%83%9e%e1%83%9d%e1%83%a1%e1%83%a2%e1%83%9d%e1%83%9e%e1%83%94/